
Seminars
8th Seminar
14-05-2012
Speaker:
Arkolakis Manolis (Hellenic Open University)
Comment:
Ιωάννα Πεπελάση (Οικονομικό Πανεπιστήμιο), Σπύρος Τζόκας (Δρ. Ιστορίας Επιστημών και Τεχνολογίας ΕΜΠ/ΕΚΠΑ
Από το 1922, η ανάπτυξη των διαφόρων τομέων της βιομηχανίας του κινηματογράφου στην Ελλάδα υπήρξε ραγδαία, παρά τις δυσκολίες και τις αδυναμίες που οφείλονταν στην ελλειπή τεχνογνωσία και στις περιορισμένες επενδύσεις, κυρίως στον τομέα της παραγωγής. Η αλληλεπίδραση ανάμεσα στους τρεις τομείς της ελληνικής κινηματογραφίας: παραγωγή, διανομή, προβολή από μια πρώτη ματιά ήταν αναμενόμενη και κατανοητή αλλά η ανισόμετρη ανάπτυξη των διαφόρων τομέων, ειδικά κατά την προπολεμική περίοδο απαιτεί την ξεχωριστή διερεύνηση και ανάλυση ώστε να γίνουν καλύτερα κατανοητοί οι παράγοντες που καθόρισαν τη διαφορετική αυτή πορεία αλλά και το βαθμό αλληλεπίδρασης, αφού η πορεία ανάπτυξης ή στασιμότητας ενός τομέα επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις διεργασίες και στους υπόλοιπους τομείς. Αυτό βέβαια γίνεται περισσότερο κατανοητό στην μεταπολεμική περίοδο όπου η ακμή και η κατάρρευση του τομέα παραγωγής καθόρισε τα χαρακτηριστικά και το εύρος της ανάπτυξης των τομέων διανομής και προβολής.
Για την περίοδο όμως του Μεσοπολέμου, η αρχικώς ταχεία ανάπτυξη της ελληνικής κινηματογραφίας αντιμετώπισε δύο βασικές προκλήσεις: Πρώτον την τεχνολογική εξέλιξη στους τομείς παραγωγής και προβολής, δηλαδή την εισαγωγή του ήχου και της συγχρονισμένης ομιλίας στις ταινίες και δεύτερον τη διεθνή οικονομική κρίση του 1929 και την επακόλουθη χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας το 1932. Τα δύο γεγονότα σχεδόν συνέπεσαν δημιουργώντας σοβαρότατα προβλήματα επένδυσης στη νέα ηχητική τεχνολογία. Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η ελληνική κινηματογραφία χαρακτηρίζεται από την αργή και προβληματική ανάπτυξη του τομέα παραγωγής ενώ οι τομείς διανομής και προβολής παρουσίασαν σημαντική επέκταση. Η Ελλάδα ως τυπική περίπτωση περιφερειακής οικονομίας διαμόρφωσε μια κινηματογραφική βιομηχανία υπό τον απόλυτο έλεγχο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας χωρίς κανένα προστατευτικό μέτρο από την πλευρά του κράτους, όπως συνέβαινε στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης που διέθεταν ήδη σημαντική κινηματογραφική παραγωγή. Ενώ όμως οι εταιρείες παραγωγής απέτυχαν να παρακολουθήσουν την τεχνολογική εξέλιξη με αποτέλεσμα να σταματήσει εντελώς η εσωτερική παραγωγή μέχρι το 1940, οι κινηματογραφικές αίθουσες προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό επενδύοντας στον ηχητικό εξοπλισμό.
Στην ανακοίνωση θα παρουσιαστούν οι σχέσεις ανάμεσα στους διάφορους τομείς της ελληνικής κινηματογραφίας (ο βαθμός καθετοποίησης, τάση κυρίαρχη εκείνη την περίοδο σε διεθνές επίπεδο), ο ρόλος των τραπεζών και των διαφόρων επενδυτών καθώς και ο βαθμός κρατικής παρέμβασης ειδικά στην περίοδο της οξείας οικονομικής κρίσης.
Back